Erdemir’in Sipariş Kabul Şartları
2008 yılına kadar Erdemir’in ana hatları ile sipariş alma şartları değişmedi. Müşterilerden siparişler üç aylık dönemler için toplanıyor ve toplam sipariş miktarı planlanan üretimin altındaysa siparişlerin tamamı kabul ediliyordu. Ancak eğer toplam sipariş miktarı planlanan üretimin üzerindeyse, planlanan miktar toplam sipariş miktarına bölünerek siparişlerin karşılama oranı bulunuyor ve müşterilere geri dönüş yapılarak, “Siparişinizin %xx kadarı kabul edilmiştir,” deniyordu. Dönem başında Erdemir’in talebe ne kadar cevap verebileceğini tahmin etmeye çalışan teneke kullanan firmalar da çare olarak, istedikleri tonajı alabilmek için ihtiyaçlarından daha fazlasını talep etme yoluna gidiyorlardı.
Erdemir, bu durumun önüne geçebilmek için çeşitli önlemler geliştirdi. Örneğin, müşterilerinden talep ettikleri miktarın bedelinin yüzde 20’sini peşinat olarak almaya başladı. Fakat buna rağmen soruna kesin bir çözüm bulamadı. Çünkü kutu ithalatının zor olması ve kutu üretim kapasitesinin, kutu talebinin altında kalması nedeniyle satış sorunu olmayan teneke ambalaj sektörü, istediği fiyatla ürünlerini satabildiği için, ne yapıp edip teneke peşinatını yatırabiliyordu. Kutusuz kalmak istemeyen teneke ambalaj kullanan firmalar da, ambalaj tedarikçilerine kutu sipariş peşinatı vererek, onların Erdemir’e peşinat yatırmasına yardımcı oluyordu.
Erdemir’in çoğu yıl planladığı üretimi gerçekleştirememesi ve kutu üreticilerinin teneke levha tedariki konusunda kendilerini güvende hissetmemesi, bu karşılıklı çekişmenin devam edip gitmesinin başlıca nedeniydi. Erdemir’in siparişleri planlanandan 2-3 ay geç teslim etmesi artık normal karşılanır olmuştu. Hatta kutunun gövde tenekesi çıktığı halde, dip veya kapak tenekesinin çıkmaması nedeniyle kutu yapılamadığı günler oluyordu. Erdemir ise, takip eden dönemlerde planlananın çok altında sipariş alarak bu gecikmelerin önüne geçmeye çalışıyordu. Öyle ki bazı dönemlerde Erdemir’in talebi karşılama oranı yüzde 18’lere kadar düşmüştü. Tabii ki talep karşılanmasında oluşan bu uçurumda, kutu üreticilerinin taleplerini aşırı şişirilmiş olarak vermesinin etkisi büyüktü. Yoksa, “Erdemir, gerçek ihtiyacın ancak yüzde 18’ini karşılayabilmiştir” demek çok yanlış olacaktır.
