1. BÖLÜM
Teneke ambalajın tarihçesi
Teneke, daha önceleri, ince demir levhaların paslanmaması için her iki yüzünün daldırma yöntemi kullanılarak kalay tabakasıyla kaplanması sonucu elde edilen malzemeye verilen isimdi. Bugün ise teneke, soğuk haddelenmiş, kalınlığı 0,50 mm’den az, düşük karbonlu, yumuşak çeliklerin her iki yüzünün elektroliz yoluyla kalayla kaplanması sonucu elde edilen malzeme olarak tanımlanmaktadır. Teneke, rulo veya levha şeklinde pazarlanmaktadır.
Tenekenin en yaygın kullanım yeri ambalaj sanayiidir. Hafifliği, fiziksel dayanıklılığı, geçirgen olmaması, yüksek sıcaklık direnci, yüksek laklanabilme, boyanabilme ve baskı yapılabilme kapasitesi, ışığı geçirmemesi, kolay şekillendirilebilmesi ve yüzde 100 geri dönüştürülebilir bir malzeme olması, tenekenin günümüzde özellikle bir ambalaj malzemesi olarak tercih edilmesini sağlamaktadır. Dünyadaki ambalaj sektörü, büyüklüğü 797 milyar dolara ulaşan ve yılda %3 büyüme hızına sahip bir pazardır.¹ İki parçalı içecek kutuları hariç tutulursa konserve kutuları, aerosol kutuları, dekoratif kutular ve “general line” kutuları olarak adlandırılan boya, tiner, madeni yağ, yemeklik yağ ve kova gibi kutuların dünyadaki yıllık toplam üretimi 200 milyar adet civarındadır.² Teneke ambalaj sektörü ise, 2011 rakamlarıyla 31,8 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahiptir.³
Son elli yıldır kalayın giderek pahalanması, tenekenin imalatında alternatif kaplama maddelerini gündeme getirmiş ve kalayın yanı sıra krom, nikel ve plastik gibi malzemelerin de çeliğin kaplamasında kullanılmaya başlamasına neden olmuştur.
1 The Future of Global Packaging to 2018, Smithers Pira, 2013. sahiptir.
2 The Canmaker web sitesi (www.canmaker.com)
3 The Tin Packaging Market 2011-2021, Visiongain, Ekim 2011.
Önceki – İçindekiler – Sonraki